چکیده
با توجه به نیاز روز افزون به انرژی های نو به ویژه انرژی های خورشیدی و همچنین بررسی های انجام گرفته در این زمینه سعی شده است که در این مقاله به معقوله اصلی یعنی هزینه این نوع انرژی ها ومقایسه قیمت انرژی های خورشیدی و برق حرارتی پرداخته شود.
برق خورشیدی گران‌تر است یا برق حرارتی؟
مقایسه هزینه‌های پاسخگویی به ۱۰۰۰ مگاوات بار پیک روز در محل مصرف، با دو گزینه «نصب ۱۰۰۰ مگاوات سلول خورشیدی در محل مصرف» و «نصب ۱۶۰۰ مگاوات ظرفیت سیکل ترکیبی متمرکز» در جدول «یک» آمده است. قیمت هر کیلووات مولد خورشیدی به همراه هزینه‌های نصب و سایر تجهیزات مورد نیاز، ۶ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. با این رقم، کل هزینه نصب هزار مگاوات پنل خورشیدی، ۶ هزار میلیارد تومان خواهد شد. لازم به یادآوری است که سلول‌های خورشیدی هزینه نگهداری تعمیرات ندارند و به علاوه برای انرژی خورشید، بهایی نیز نمی‌پردازیم.
جدول مقایسه قیمت و بررسی نمونه موردی احداث نیروگاه سیکل ترکیبی
همان‌گونه که از جدول یک برمی‌آید، گزینه دیگر احداث نیروگاه سیکل ترکیبی به ظرفیت ۱۶۰۰ مگاوات به همراه شبکه انتقال و توزیع است. هزینه نصب چنین نیروگاهی به همراه شبکه مورد نیازش بیش از ۵۶۰۰ میلیارد تومان خواهد شد (هزینه نصب هر هزار مگاوات نیروگاه سیکل ترکیبی، ۲ هزار میلیارد تومان و شبکه برق آن ۱۵۰۰ میلیارد تومان لحاظ شده است) و اما هزینه سوخت! هر لیتر نفت‌ِگاز سوزانده شده در نیروگاه سیکل ترکیبی با راندمان ۴۵ درصد، می‌تواند ۶۸/۴ کیلووات ساعت برق تولید کند.
اگر نیروگاه حرارتی (گزینه دوم) بخواهد به اندازه سلول‌های خورشیدی (گزینه اول) برق تولید کند، یعنی حدود ۳/۲ تراوات ساعت در سال (با احتساب تلفات ۱۵ درصدی شبکه)، باید سالانه ۵۰۰ هزار لیتر نفت‌ِگاز مصرف شود که با در نظر گرفتن نرخ تسعیر ۲۵۰۰ تومانی دلار و قیمت ۷۰ سنتی برای هر لیتر نفت‌ِگاز به قیمت فوب خلیج فارس، هزینه سوخت نیروگاه ۸۵۰ میلیارد تومان خواهد شد.در مجموع هزینه احداث ۱۶۰۰ مگاوات نیروگاه سیکل ترکیبی و شبکه مورد نیاز و با در نظر گرفتن سالانه ۸۵۰ میلیارد تومان هزینه سوخت و بدون احتساب هزینه راهبری، بالغ بر ۶۴۵۰ میلیارد تومان خواهد شد. مقایسه دو عدد ۶۰۰۰ و ۶۴۵۰ میلیارد تومانی، حاکی از آن است که از نظر اقتصاد ملی، مولد خورشیدی در همان سال نخست، ارزان‌تر از نیروگاه حرارتی متمرکز است
دستاوردهای جانبی برق خورشیدی در مقایسه با برق حرارتی:
موارد اشاره شده در بالا، در تصویر صفحه آخر خلاصه شده‌اند. اما مزیت نسبی انتخاب انرژی خورشیدی تنها به مقایسه دو عدد ۶۰۰۰ و ۶۴۵۰ محدود نمی‌شود. اگر اندکی موشکافانه تر به موضوع نگاه کنیم، نخستین پیامد این انتخاب، عدم مصرف سوخت فسیلی و عدم انتشار گازهای گلخانه‌ای است. همان‌طور که پیش‌تر نیز گفته شد، با نصب ۱۰۰۰ مگاوات سلول خورشیدی، سالانه از مصرف ۵۰۰ میلیون لیتر نفت‌‌ِ و گاز جلوگیری می‌شود که این موضوع می‌تواند میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای در کشور را تا بیش از ۶/۱ میلیون تن کاهش دهد. به علاوه نصب پنل یک کیلوواتی برای هر مشترک می‌تواند تا ۲۰۰۰ کیلووات ساعت مصرف برق مشترک را در سال تامین کند. با توجه به الگوی مصرف ۲۵۰۰ کیلوواتی هر مشترک خانگی در کشور، می‌توان گفت :۸۰ درصد نیاز برق مشترکان خانگی دارای پنل خورشیدی با این روش پاسخ داده می‌شود. در پایان نیز مشابه هر صنعت نوپای دیگر، با توسعه صنعت ساخت و نصب سلول‌های خورشیدی، به ازای هر ۱۰۰۰ مگاوات، ۶۰۰۰۰ شغل پایدار در این حوزه ایجاد می‌شود.
